IPET krok po kroku

 

Dla każdego ucznia, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, opracowuje się w szkole Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny, na podstawie wcześniej przeprowadzonej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia. Przyjrzyjmy się najważniejszym kwestią związanym z przygotowaniem tych dokumentów.

IPET krok po kroku – terminy i zadania

Dyrektor odpowiada za realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu. Dla jak najefektywniejszego działania, wskazuje osobę, która będzie koordynowała pracę zespołu opracowującego Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET). Najczęściej jest to wychowawca lub specjalista szkolny (pedagog, psycholog, pedagog specjalny).

Krok 1. Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia

W terminie 30 dni od dostarczenia orzeczenia lub do 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna naukę, zespół nauczycieli uczących przeprowadza Wielospecjalistyczną Ocenę Poziomu Funkcjonowania Ucznia (WOPFU). Celem tego działania jest jak najpełniejsze opisanie funkcjonowania ucznia na terenie danej szkoły w sytuacjach edukacyjnych i pozaeduakcyjnych, w czasie niestrukturalizowanym, w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi. WOPFU służy do uzupełnienia zapisów z orzeczenia, jest doprecyzowaniem, opisem specyficznym do kontekstu danego środowiska społecznego i fizycznego placówki.

W zależności od potrzeb, okresowa WOPFU, może być dokonywana we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną, a także – za zgodą rodziców ucznia – z innymi podmiotami.

Wielospecjalistyczne oceny powinny zawierać wyniki obserwacji pedagogicznej z uwzględnieniem w szczególności:

• indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień ucznia;
• w zależności od potrzeb, zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów lub nauczycieli wspomagających;
• przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu przedszkolnym lub szkolnym,

Zapisy ostatniego z powyższych punktów zwracają uwagę na ograniczenia środowiskowe (w kontekście środowiska fizycznego i społecznego), bariery, trudności, które NIE pochodzą bezpośrednio od dziecka, nie wynikają z niepełnosprawności czy deficytów. Warto bardzo obiektywnie przyjrzeć się szeroko pojętemu środowisku szkolnemu i potencjalnym barierom, które mogą pogarszać funkcjonowanie ucznia.

• opis napotykanych trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym.

WOPFU jest niezbędne do właściwego poznania ucznia i adekwatnego przygotowania IPET-u. WOPFU musi być opracowane z udziałem wychowawcy, zespołu nauczycieli prowadzących zajęcia z danym oddziałałem oraz specjalistów pracujących z dzieckiem.

Nie ma jednego obowiązującego wzoru, kwestionariusza WOPFU. Przedszkola i szkoły mogą wypracować własne propozycje najbardziej adekwatne do ich potrzeb i organizacji pracy lub skorzystać z propozycji dostępnych w sieci lub w publikacjach.

Krok 2. Zespół - nauczyciele, specjaliści, rodzice

Po przeprowadzeniu WOPFU koordynator organizuje posiedzenie zespołu, w którym biorą udział osoby współtworzące WOPFU oraz rodzice ucznia. Zespół ten omawia i analizuje wyniki WOPFU oraz zapisy, zalecenia z orzeczenia, a następnie decyduje o sposobie realizacji procesu edukacyjnego.

Dyrektor ma obowiązek skutecznego zawiadomienia rodzica o terminie i miejscu spotkania zespołu nauczycieli i specjalistów w szkole. Uczestniczenie rodziców w takim zespole jest konieczne. To rodzice najlepiej znają swoje dziecko i wiedzą jakie są jego potrzeby i ograniczenia.

W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:

• na wniosek dyrektora przedszkola, szkoły przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, asystent lub nauczyciel wspomagający,
• na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia – inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.

Zespół wspólnie omawia planowane zapisy (czyli formy wsparcia, działania, dostosowania, planowane formy i metody pracy), które mają być zawarte w IPET.

Spotkania zespołu odbywają się minimum dwa razy w roku. Celem spotkań jest ocena efektywności udzielanego wsparcia, na podstawie kolejnych WOPFU wykonywanych regularnie oraz w miarę potrzeb - modyfikacja IPET-u.

Krok 3. IPET – najważniejsze informacje

WOPFU i IPET, aby spełniały swoją rolę, powinny być „żywymi” dokumentami, modyfikowanymi, uzupełnianymi, przygotowanymi w sposób służący praktyce placówki. Tylko wówczas będą służyły nadrzędnemu celowi – poprawie funkcjonowania dziecka, a nie tylko realizacji wymogów prawa oświatowego.

IPET przygotowuje zespół na okres na jaki zostało wydane orzeczenie, nie dłużej jednak niż na jeden etap edukacyjny. Zastrzega się jednak konieczność monitorowania efektywności zaplanowanych i realizowanych działań. W razie potrzeby IPET się zmienia, aktualizuje.

Nie ma jednego obowiązującego wzoru, kwestionariusza IPET-u. Przedszkola i szkoły mogą wypracować własne propozycje najbardziej adekwatne do ich potrzeb i organizacji pracy lub skorzystać z propozycji dostępnych w sieci lub w publikacjach. Należy jednak w dokumencie uwzględnić informacje, o których stanowi rozporządzenie z 9 sierpnia 2017 r.

Najważniejsze elementy IPETU

1. IPET powinien opisywać:

a) Zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem

wyjaśnienie: Działania zaproponowane mają być dedykowane konkretnie do danego ucznia, zgodnie z zaleceniami w orzeczeniu i wynikami WOPFU. Nie każdy uczeń z daną niepełnosprawnością potrzebuje tych samych form oddziaływań.

b) Zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem.

wyjaśnienie: Należy opisać konkretnie, na czym będą polegały, czemu służyły, wokół realizacji jakich celów będą się koncentrowały.

c) Formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane.

wyjaśnienie: Formy te mają być zgodne z zaleceniami z orzeczenia dotyczącymi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jeśli jest taka potrzeba, wynikająca z WOPFU, zespół może zaproponować dodatkowe formy wsparcia.

d) Działania wspierające rodziców ucznia oraz – w zależności od potrzeb – zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi.

wyjaśnienie: W tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.